លោកអ៊ុំ ដារ៉ា ស្ដេចវីយូឡុង
លោកអ៊ុំ ដារ៉ា ជាតន្រ្ដីករនឹងជាកវីនិពន្ធបទភ្លេងនិងទំនុកច្រៀងក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៦០-៧០ នាសម័យតន្ត្រីមាស ។ បទចម្រៀងដ៏ល្បីល្បាញមួយចំនួនដែលលោកបាននិពន្ធគឺ ៖

១. លលកញីឈ្មោល ច្រៀងដោយលោក មាស ហុកសេង

២. រូបអូនហ្នឹងហើយ ច្រៀងដោយ
លោក ស៊ិន ស៊ីសាមុត
៣. ឈប់ស្រឡាញ់អូនទៅ ច្រៀងដោយអ្នកស្រីរស់ សិរីសុទ្ធា
៤. អស់សង្ឃឹម ច្រៀងដោយ
លោកស៊ិន ស៊ីសាមុត
និងបទចម្រៀងជាច្រើនផ្សេងទៀត ។

នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសមួយជាមួយសារព័ត៌មានភ្នំពេញប៉ុស្ត៍ បានចុះផ្សាយថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៥ លោកអ៊ុំ ដារ៉ា បានប្រសាសន៍ថា " អ្នកនិពន្ធបច្ចុប្បន្នមិនមែនជាអ្នកនិពន្ធពិតទេ។ គេចម្លងតែស្នាដៃរបស់សិល្បករដទៃហ្នឹង ។ បើចង់តែងនិពន្ធ
បទចម្រៀងឲ្យមានរសជាតិ និងមានអត្ថរូប ត្រូវចេះសរសេរ
ឲ្យចេញនូវទិដ្ឋភាពពិតៗដែលពេលយើងបានស្តាប់ ហើយដូច
បានឃើញរូបពិត មានរសជាតិស្មើនឹងម្ហូបអាហារដែលបានភ្លក្ស ។ បើនិពន្ធបទថ្មី ត្រូវតែជាបទថ្មី ពាក្យពេចន៍ថ្មី ភ្លេងថ្មី មិនត្រូវចម្លងពីគេទេ នោះទើបជាអ្នកនិពន្ធ ។ លោកបានផ្តាំផ្ញើដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយថា ៖ " ចូររៀនបង្កើតអ្វីដែលជារបស់ខ្លួន ។ "

សព្វថ្ងៃលោកតាមានអាយុ៧៧ឆ្នាំហើយ ៕

កូនមាន់មួយបង្កឲ្យមានទារុណកម្ម

ដោយសារតែកូនមាន់មួយទើបបណ្តាលឲ្យខ្ញុំទទួលរងនូវទារុណកម្មពីបុរសកំណាចម្នាក់។ បុរសកំណាចនោះគឺជាឪពុកក្មេករបស់មីងខ្ញុំ។នាល្ងាចមួយ ពេលដែលខ្ញុំត្រឡប់ពីសាលារៀន

មកដល់ផ្ទះវិញ ឪពុកក្មេករបស់មីងខ្ញុំបានដើរយ៉ាងស្ងៀមស្ងាត់សំដៅមករកខ្ញុំ ហើយគាត់សួរខ្ញុំ

ទាំងកំហឹងថា ហេតុអ្វីបានជាខ្ញុំធ្វើឲ្យបាក់ជើងកូនមាន់របស់គាត់។ ខ្ញុំបានឆ្លើយតបយ៉ាងសុភាពថា

ខ្ញុំពុំដឹងរឿងអ្វីទេហើយខ្ញុំក៏មិនបានធ្វើឲ្យកូនមាន់នោះបាក់ជើងដែរ។បុរសកំណាចនោះមិនត្រឹមតែមិនស្តាប់

ខ្ញុំនោះទេ គាត់ថែមទាំងទះខ្ញុំមួយកំភ្លៀងយ៉ាងដំណំ,បោចសក់ក្បាលរបស់ខ្ញុំពេញមួយទំហឹងហើយអូស

ខ្ញុំទាំងកំរោលយកទៅចងដៃផ្អោបភា្ជប់ទៅនឹងដើមត្របែកមួយដែលមានសុទ្ធតែអង្រង។ បន្ទាប់មកគាត់ចាប់ផ្តើមវាយខ្ញុំនឹងរំពាត់រឹង វែងដោយគ្មានត្រាប្រណី។ គាប់ជួនពេលនោះមីងរបស់

ខ្ញុំបានត្រឡប់ពីស្រែមកដល់ផ្ទះគាត់តក់ប្រមាយ៉ាងខ្លាំងពេលឃើញខ្ញុំទទួលរងទារុណកម្មយ៉ាងព្រៃផ្សៃបែបនេះ។ មីងខ្ញុំបានស្រាយចំណងចេញពីដៃរបស់ខ្ញុំហើយនាំខ្ញុំចូលក្នុងផ្ទះគាត់លាបប្រេងកូឡាលើខ្នងនិងដៃរបស់ខ្ញុំ

ដែលបែកចេញឈាមក្រហមច្រាល។ស្លាកស្នាមរំពាត់បែកឈាមខ្វាត់ខ្វែងពាសពេញខ្នងរបស់ខ្ញុំ។ បន្តិចក្រោយមកប្រពន្ធរបស់ជនកំណាចនោះបានប្រាប់ជនកំណាចនោះថា កាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុន

គាត់បានឃើញឆ្កែដេញខាំកូនមាន់មួយហ្នឹងហើយគាត់បានពន្យុះឆ្កែឲ្យឈប់ដេញ ដោយគាត់បាន

ឃើញកូនមាន់នោះបាក់ជើងម្ខាងទៅហើយ។ដើម្បីចង់ដឹងឲ្យច្បាស់នូវដំណើរដើមទងនៃរឿងរ៉ាវនេះ

មីងរបស់ខ្ញុំបានសួរជនកំណាចនោះថាតើអ្នកណាប្រាប់គាត់ (ជនកំណាច) ថាខ្ញុំ (ជនរងគ្រោះ) បានធ្វើឲ្យបាក់ជើងកូនមាន់មួយនេះ។ជនកំណាចនោះបានឆ្លើយថាគឺកូនស្រីរបស់មីងខ្ញុំ។ មីងរបស់ខ្ញុំបានស្តីបន្ទោសកូនស្រីរបស់គាត់ហើយក៏បានស្តីបន្ទោសឪពុកក្មេកកំណាចនោះផងដែរ។ 

កាលណោះខ្ញុំទើបតែមានអាយុ១០ឆ្នាំទេ។ខ្ញុំបានទទួលរងគ្រោះនូវទារុណកម្មយ៉ាងព្រៃផ្សៃបែបនេះទៅវិញ។ គ្មានទាល់តែសោះ យុត្តិធម៌សម្រាប់ខ្ញុំ!

A Chick Caused Torture

            A  chick  caused  me  to  get  tortured  by  a  wicked  man.  He  was  my  aunt’s  father-in-law.  In  an  evening,  when  I  arrived  home  from  school,  my  aunt’s  father-in-law  quietly  walked  to  me  and  asked  angrily  why  I  broke  his  chick’s  leg.  I  politely  replied  that  I  did  not  know  anything,  and  I did  not  break  the  chick’s  leg.  He not  only  listened  to  me  but  also  slapped  my  face,  and  grabbed  my  head  and  pulled  me  towards  a  big  guava  tree,  where  there  were  many  big  red  ants.  He  tied  my  hands  with  a  rope  attached  with  the  guava  tree,  then  he  beat  me  with  a  hard  long  stick.  At  that  time,  my  aunt  arrived  home  late  from  farm.  She  was  shocked  by  seeing  me  get  tortured  like  this.  She  untied  me  and  applied  ointment  over  my  bloody  back  and  hands.  There  were  bloody  scars  on  my  back  because  of  the  beating.  Later  on,  the  wicked  man’s  wife  told  him  that  the  chick  got  bitten  by  a  dog  many  days  ago;  however,  the  chick  could  manage  to  escape  from  the  dog,  then  she  found  out  that  the  chick’s  leg  broke.  To  make  sure  about  this  matter,  my  aunt  asked  her  father-in-law  who  told  him  that  I  broke  the  chick’s  leg.  He said  that  it  was  one  of  her  daughters.  My  aunt  blamed  her  daughter  and scolded  angrily  that  wicked  man.  I  was  only  ten  years  old,  and  I  terribly  suffered  from  such  torture.  It  was  really  unfair  to  me. 

វេទិកា គ្រែទឹកត្នោតជូរ

 ការពិតទៅនាយស្វិតខ្ញុំមិនមែនជាអ្នកចូលចិត្តផឹកទឹកត្នោតជូរទេហើយក៏កម្រផឹកដែរ ប៉ុន្តែបើ

ស្រាបៀរអាចជួយកំដរម្តងម្កាលបាន។ ថ្ងៃមួយជាថ្ងៃឈប់សម្រាកពីការងារ និងហ្វេសប៊ុក ក៏ ព កូនស្រីសំណព្វបេះដូងចេញទៅ do shopping នាផ្សារក្បែរផ្ទះដោយដើរកាត់ផ្ទះអ្នកជិតខាង

ជាច្រើនហើយក៏បានមកដល់ផ្ទះអ៊ុំប្រុសម្នាក់ដែលគាត់ជាមនុស្សរស់រាយរាក់ទាក់ណាស់ ហើយចិត្តល្អទៀតផង។ បានខ្ញុំថាគាត់ចិត្តល្អពីព្រោះគាត់តែងតែអនុញ្ញាតឲ្យខ្ញុំចតឡាន

ដ៏កញ្ចាស់របស់ខ្ញុំក្នុងទីធ្លាផ្ទះរបស់គាត់ជានិច្ច។

អ៊ុំចំណាស់ដែលមានអាយុប្រហែលជិត៦០ប្លាយនោះ បានស្រែកហៅខ្ញុំ៖

អេហ៍ អាអូន! រួចអត់ទៅធ្វើការទេអីថ្ងៃនេះ បានជានៅពកូន? ហើយប្រុងទៅណាដែរ?

នាយស្វិតខ្ញុំក៏ឆ្លើយថា៖ បាទ អ៊ុំ អត់ទៅទេថ្ងៃនេះ។ ខ្ញុំកំពុងនាំកូនទៅផ្សារម៉ាភ្លែត ទិញផ្កាឲ្យកូន។ (កូនរបស់ខ្ញុំចូលចិត្ត flower ណាស់។

គាត់តបថា៖ យី អើ! ស្រឡាញ់កូនដល់ម្លឹង។ កូនចង់បានអី ក៏បានដូចចិត្ត។ ម៉ោះ ដាក់មួយ សិនទៅហ្អី អាអូន...........................ទឹកត្នោតជូរ។ អ៊ុំកំពុងនិយាយគ្នាអារឿងសន្លឹកឆ្នោតហ្នឹងណា៎ ហើយម៉ិញហ្នឹងក៏នាំគ្នានិយាយពីឈ្មោះអាអូនឯងដែរ។ អាអូនឯងគ្រាន់បើ ថាឲ្យចំៗ ឥឡូវចាញ់មែន។

អីយ៉ា! នាយស្វិតខ្ញុំដូចជាកំពុងល្បីពេញភូមិទេដឹង? រស់នៅទីនេះជិត១០ឆ្នាំមកហើយ ស្គាល់អ្នកជិតខាងតែបី បួន ផ្ទះទេ។ ហេ ហេ ! តាមពិតខ្ញុំដឹងថាពួកគាត់កំពុងនិយាយពីអ្វីហើយ។

ភូមិមួយហ្នឹង CPP ចាញ់ឆ្នោតយ៉ាងស្ពឹកភត្រ្តា ហឹងសោតា នឹងទល់លាមកទៀតផង គឺថាចាញ់តាំងពីភូមិ រហូតដល់ សង្កាត់ ឆ្លងដល់ខណ្ឌ នឹងអស់ម៉ាភ្នំពេញតែម្តង។

តែឥឡូវនាយស្វិតខ្ញុំសូមលើកយកតែបញ្ហាក្នុងភូមិនេះចុះ ហើយក៏សូមជំរាបមិត្តអ្នកអាន ថានាយស្វិតខ្ញុំនេះមិនមែនជាអ្នកមានវិជ្ជាជីវៈខាងវិភាគ ឬអ្នកស៊ើបការណ៍អី ក៏គ្មានដែរ ក៏ប៉ុន្តែនាយស្វិតខ្ញុំចូលចិត្តនិយាយការពិតប្រាប់ពិភពខាងក្រៅឲ្យដឹង នឹងជ្រាប។

ក្នុងឆ្នាំ២០១១ នារដូវវស្សាទឹកឡើងជន់លិចពីទន្លេ លិចលង់ភូមិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរណាស់។

ទឹកលិច ចង់ស្រកទៅវិញ ទើបឃើញក្រុមចែកអំណោយនាំយកអំណោចដ៏ច្រើន កំប៉ិកកំប៉ុកមកឲ្យ។ នាយស្វិតខ្ញុំនឹងក្រុមគ្រួសារក៏ចេះតែទទួលទៅ កុំឲ្យដាច់សទ្ធាគេ។ ដឹងអី ស្រាប់តែនាយស្វិតខ្ញុំមកដល់កន្លែងធ្វើការវិញ ក៏បើកគេហទំព័រនៃសារព័ត៌មានមួយអាន ដែលនាយស្វិតខ្ញុំអានជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ Website នោះផ្សាយថា លោកអភិបាល និងគណៈគ្រប់គ្រងខណ្ឌចុះចែកអំណោយដល់ជនរងគ្រោះពីទឹកជំនន់នាភូមិមួយនេះ ដោយក្នុង

មួយគ្រួសារទទួលបាន អង្ករ ១០គីឡូ, ទឹកញ៉ាំអ៊ីវមួយយួរ, ទឹកត្រីមួយយួរ, ទឹកសុទ្ធ Oral មួយដបចំណុះ១លីត្រកន្លះ, មីកញ្ចប់មួយកេះ និងលុយមួយម៉ឺនរៀល។

អានចប់ នាយស្វិតខ្ញុំសើចចង់រហែកមាត់ ពីព្រោះគេចុះផ្សាយវាត្រឹមត្រូវពេក គឺត្រឹមត្រូវចង់ងាប់។ អង្ករ១០គីឡូវាត្រូវហើយ តែទឹកស៊ីអ៊ីវ ទឹកត្រី បានតែម៉ាដបគត់ក្នុងមួយគ្រួសារ និងមី១០កញ្ចប់តែប៉ុណ្ណោះ លុយម៉ាម៉ឺនរៀលបានសាំងជិតពីរលីត្រដែរ។

ទឹកទន្លេស្រក់ទៅវិញផុតពីភូមិ តែទឹកក្នុងភូមិមិនទាន់ស្រកអស់ គឺនៅត្រឹមចង្កេះ ស្អុយពេញភូមិ ដោយសារអត់មានច្រកត្រូវបង្ហូរចេញ។ អ៊ុំស្រីម្នាក់ក្បែរផ្ទះខ្សឹបប្រាប់នាយស្វិតខ្ញុំថា បូមចេញតាម

ណាទេបើមានតែមួយកន្លែងហ្នឹងដែលអាចបូមចេញបាន តែគេមិនបូមទេពីព្រោះវាប៉ះពាល់របង

ដីឡួត៍ឯកឧត្តមម៉ាក្បាលនៅកន្លែងនោះ។ ត្រូវហ្នឹងនាយស្វិតខ្ញុំមិនចេះទប់មាត់ផង 

ខ្ញុំក៏និយាយរាងសម្លេងខ្លាំងៗថា អ៊ុំអើយ កុំបាច់ទៅថោកនឹងអាពួកអាត្មានិយមអស់ហ្នឹង។ វាមិនឲ្យវ៉ៃរបងដីឡួត៍ដើម្បីបូមក៏ហីទៅ។ ទឹកនេះវាគង់តែស្រកឯងទេ។ ហ្នឹងហើយសុខតែម្នាក់ឯង គេត្រាំទឹកស្អុយម៉ាភូមិ។ ឆ្នាំ២០១៣មកដល់ប្រុងជើងចេញទៅ
ទម្លាក់ហ្អែងគ្មានរង់ចាំ២៤ម៉ោងទាន់ទេ។

ស្រាប់តែអ៊ុំស្រីម្នាក់នោះរាងឆ្ងល់ហើយក៏សួរនាយស្វិតខ្ញុំថាទម្លាក់អីគេអានាង។ នាយស្វិតខ្ញុំ

បានឱកាសបន្ថែមក៏ស្រែកជំទាលបណ្តោយថាខែ៧ឆ្នាំ២០១៣នឹងបោះឆ្នោតទៀតហើយ។

អ៊ុំជឿខ្ញុំទៅ នាំគ្នាបោះទម្លាក់ចោលឲ្យអស់អាពួកមន្ត្រីណាមិនគិតសុខទុក្ខប្រជាជន។

ទឹកក៏បានរីង គោកទៅ។ ក្រុមប្រឹក្សាសង្កាត់បានមកប្រកូកប្រកាសថានឹងធ្វើផ្លួវ គឺចាក់ជាបេតុង។ នាយស្វិតខ្ញុំក៏ដូចជាអ្នកភូមិទាំងអស់នាំគ្នាសប្បាយចិត្តជាពន់ពេកណាស់ នឹងគិតថាលែងមាន

ភក់ជ្រាំប្រឡាក់ដៃជើង និងម៉ូតូឡានទៀតហើយ។

ហេស ហេស ហេស គោលនយោបាយនៃអភិវឌ្ឍន៍ជំហ៊ាន កង់ហ្គូរូ អូហ៍ច្រឡំ គឺជំហ៊ានគីង្គគ់ ក្នុងការចាក់ផ្លូវបេតុង តាមមូលដ្ឋាន ៥០ បូក ៥០ គឺរាជរដ្ឋាភិបាលចេញពាក់កណ្តាល និងប្រជារាស្ត្រចេញពាក់កណ្តាល។ មានអីគេវាស់ក្បាលដីគិតជាម៉ែត្រ មួយម៉ែត្រ១០០០០រៀល។ ហេងហើយដែលក្បាលនាយស្វិតខ្ញុំ អូហ៍គឺក្បាលដីរបស់នាយស្វិតខ្ញុំមានត្រឹមតែបួនម៉ែត្រ ក៏អស់ត្រឹម៤០០០០ម៉ឺនរៀលទៅ។

ព្រឹកថ្ងៃបើកការដ្ឋានចាក់ផ្លូវបេតុងក៏មកដល់ ដោយមានការចូលជាអធិបតីភាពនៃលោកអភិបាល

ខណ្ឌទៀតផងហើយក៏មានការបើកច្រហធ្លុងឲ្យប្រជារាស្ត្រសាកសួរដែរតែគួរឲ្យស្តាយដែលនាយ

ស្វិតខ្ញុំគ្មានពេលចូលរួមនឹងគេ គ្រាន់តែឭតាមអ្នកភូមិប្រាប់ថា យើងជាប្រជាជនមានសិទ្ធិតវ៉ា បើសិនជាក្រុមហ៊ុនធ្វើផ្លួវ ធ្វើមិនត្រឹមត្រូវតាមស្តង់ដេក អូហ៍គឺស្តង់ដារ។ បើកការដ្ឋានថ្ងៃចន្ទ ថ្ងៃអាទិត្យសប្តាហ៍បន្ទាប់បានចាប់ធ្វើ។ នេះគឺហៅថាជំហ៊ានគីង្គគ់ មែន!

ព្រឹកប្រហែលម៉ោង៧ ឬ ៨ ក៏មានកម្មករប្រហែលជិត១០នាក់ រួមនឹងត្រាក់ទ័រឈូសឆាយផ្លូវ និងមានអារ៉ូឡូកិនបង្ហាប់ដីមកធ្វើសកម្មភាពដ៏គួរឲ្យកោតសរសើរណាស់។ នាយស្វិតក៏អត់បាននៅមើលយូរដែរពីព្រោះត្រូវដល់ម៉ោងទៅសាលាហើយ ....ក៏ជិះចេញទៅ។  

ពេលថ្ងៃត្រង់ ត្រឡប់ពីសាលាដល់ផ្ទះវិញ នាយស្វិតខ្ញុំបានឃើញផ្លូវត្រូវបានគេឈូសឆាយស្អាត ធំទូលាយ។ ចូលដល់ក្នុងផ្ទះភា្លម កូនស្រីសំណព្វលើសពីបេះដូងរបស់នាយស្វិតខ្ញុំ បានចង្អុលបង្ហាញដោយនិយាយថា ប៉ាប៉ា គេឈូសមុខទះ (ផ្ទះ) យើងខ្ទេច។ ខ្នាញ់កូនពេក ក៏លើកកូនព ហើយតបទៅកូនស្រីថា មិនអីទេកូន ឲ្យគេឈូសទៅ គេធ្វើផ្លូវ្យស្អាតតើ។

ឭសម្លេងដឹងថានាយស្វិតខ្ញុំមកដល់ផ្ទះវិញហើយ ម្តាយក្មេកនាយស្វិតរបស់ខ្ញុំស្ទុះចេញពីផ្ទះបាយ ហើយនិយាយមកកាន់នាយស្វិតខ្ញុំថា ហ៊ឹ! មិនដឹងជាពូម្នាក់ហ្នឹងជាមេការ ឬមកពីខាងសង្កាត់ទេ គាត់មកនិយាយហាក់ដូចជាដៀមដាមឲ្យផ្ទះយើង។ គាត់ប្រាប់អ្នកបើកត្រាក់ទ័រឈូសនោះ

ថាឈូសទៅកុំចាំបាច់ខ្វល់ប៉ះក្បាលដីអាណាអី បើមាន

អ្នកណាមិនសុខចិត្ត ឲ្យទៅប្តឹងអា សម រង្ស៊ី ទៅ។  

អុញ! វាទៅជាពន្យុះឯងឲ្យទៅប្តឹង សម រង្ស៊ី ឯណាណោះទៅវិញ អាសូរតែឯងហាមឃាត់ ឬក៏ប្រឆាំងមិនឲ្យឈូសទៅ មិនថាទេ។ ហេស ហេស ហេស ប៉ះអាស្វិតដូចខ្ញុំផង មានទៅទប់មាត់បានឯណា។ ដាក់កូនចុះពីដើមទ្រូង នាយស្វិតខ្ញុំដើរចេញទៅក្រៅផ្ទះនិយាយ

របៀបជេរ អស់ម៉ាទំហឹងបំពង់ក។

“ម៉ាក់ឯងថ្ងៃក្រោយកុំបណ្តោយឲ្យឱកាសបែបនេះកន្លងផុតទៅ...

ម៉ាស៊ីនថតអាតូចក៏មាន អាធំក៏មាន។ ថតអាម៉ាក្បាលហ្នឹងឲ្យបាន ...គឺមិនបាច់និយាយច្រើន គឺថតទៅ ថតទុកឲ្យខ្ញុំ។ កាលពីប្រជុំបើកការដ្ឋានឭហើយតើ។ លោកអភិបាលខណ្ឌបានប្រាប់ថា ប្រជាជនមានសិទ្ធិតវ៉ា ឬប្រឆាំងក្នុងករណីណាដែលក្រុមហ៊ុនម៉ៅការនេះធ្វើមិនត្រឹមត្រូវ ពីព្រោះនេះជាលុយរបស់យើងពាក់កណ្តាល រឿងអីគេមិននិយាយតបត មិនប្រឆាំងតវ៉ាស្អីផង អ្នក​ឯងមកស្រែកក្តែងៗដូចឆ្កែឆ្កួត ថាបើមានអ្នកណាមិនពេញចិត្ត ឲ្យទៅប្តឹង សម រង្ស៊ី ឯណោះទៅវិញ។ លោកឯងកុំចាំបាច់ពន្យុះអី................រឿង សម រង្ស៊ី ជារឿងរបស់គាត់ តែរឿងលោកឯងឈ្លើយ សម្តីពាល ចរិតឆ្កែឆ្កួត ជារឿងរបស់លោកឯងផ្សេង។ ស្អែកបើមានមុខម្នាក់ហ្នឹង ឬអ្នកណាក៏ដោយឲ្យតែចេញសម្តីពាល ឈ្លើយ ឆ្កួតបែបនេះ ម៉ាក់ឯងថតឲ្យបានឲ្យខ្ញុំ។ កុំខ្លាច!

ស្អែកឡើងពេលនាយស្វិតខ្ញុំត្រឡប់ពីរៀនដូចសព្វដង ឃើញថាគេចាក់បេតុងជិតដល់មុខផ្ទះ

របស់នាយស្វិតខ្ញុំហើយ។ ដើរចូលដល់ក្នុងផ្ទះ នាយស្វិតខ្ញុំក៏សួរប្រពន្ធនឹងម៉ែក្មេកថា អត់មានអ្នកណាមកដៀមដាមទៀតទេឬ? ម្តាយក្មេករបស់នាយស្វិតខ្ញុំឆ្លើយថា​ អាពូម្នាក់ហ្នឹងមក តែអត់និយាយអីទេ។ តែអ៊ុំប្រធានក្រុមខាងក្រោយផ្ទះយើងបានមកប្រាប់ថា ម៉ែអាអូនអើយ ប្រាប់អាអូនផងថាកុំនិយាយតបតអីជាមួយអាមួយហ្នឹង អាហ្នឹងវាតែអ៊ីចឹង អាហ្នឹងវានៅ

ខាងសង្កាត់។ នាយស្វិតខ្ញុំក៏ឆ្លើយតប របៀបដាក់ផ្លែឲ្យអ៊ុំម្នាក់ហ្នឹងថា មិនឲ្យតបតយ៉ាងម៉េច.........

នេះខ្ញុំគឺមនុស្ស ហើយអ្នករាល់គ្នាក៏ជាមនុស្សដែរ រីឯអាពូម្នាក់ហ្នឹងក៏ជាមនុស្សដែរ រឿងអីអ្នកឯងមកច្រង៉េងច្រង៉ាង ឡប់អាចម៍ឆ្កែបែបនេះទៅវិញ។ សូម្បីតែធ្វើផ្លូវនេះ ក៏ខុសដែរ គឺខុសត្រង់អត់មានដាក់ ចម្រឹងឬស្សី ឬដែក។ រួចចុះអត់មានអ្នកណាគេនិយាយតវ៉ាអីទេឬ? ធ្វើផ្លូវចាក់បេតុង គ្រាន់តែបង្ហាប់ថ្ម និងដី ហើយចាក់បេតុងតែម្តងបែបនេះ វាគ្មានជាប់បានយូរទេ។ ម៉ែក្មេកនាយស្វិតរបស់ខ្ញុំតបថា អ៊ុំខាងក្រោយផ្ទះយើងគាត់និយាយថា គេធ្វើតែអ៊ីចឹឯង

ផ្លូវចាក់បេតុងនោះ។

ហេស ហេស ហេស និយាយទៅប្រធានភូមិ ប្រធានក្រុមនៃភូមិនាយស្វិតរបស់ខ្ញុំនេះ ប្រកាន់បក្សពួកសម្បើមណាស់។ បើមានគេពីក្រសួងមន្ទីរ សុខាភិបាល មកចាក់ថ្នាំបង្ការឲ្យកុមារ គឺពួកគាត់មិនដែលមកប្រាប់គ្រួសាររបស់នាយស្វិតខ្ញុំទេ។ អត់បញ្ហា! I don’t care។ ម៉ាក់អ៊ុំនាយស្វិតខ្ញុំជាពេទ្យនៅខាងស្រុកកំណើតប្រពន្ធ ចាក់ឲ្យម៉ាកំផ្លេ។

នាយស្វិតខ្ញុំតែងតែប្រាប់អ្នកផ្ទះថា កុំទៅខ្វល់.......កុំទៅអាក់អន់ចិត្តអី...........អ្នកណាមិនមកហៅ ក៏ហីទៅ........អ្នកណាមិនចែកអំណោយឲ្យ ក៏ហីទៅ! សព្វថ្ងៃយើងមិនមែនរស់ដោយសារ

ពួកវាឲ្យអំណោចមុនបោះឆ្នោតនេះទេ។ ឲ្យតែពួកមូលដ្ឋានមានចរិតបែបនេះ បោះឆ្នោត

ឆ្នាំ២០១៣នេះ ចាំតែដេកបង្ហូរទឹកនោមទៅ។

មែន! ម៉ាភូមិ CNRP ម៉ៅខ្ទេច លេចធ្លោដល់សង្កាត់ ស្កាត់ឈ្នះដល់ខណ្ឌ ប្រកាន់យកជ័យពេញម៉ាភ្នំពេញទៀត។

ឈាមខ្មែរ

១៩ សីហា ២០១៣

រឿងព្រេង

ទាក់ទងនឹងពាក្យប្រដូចរបស់ខ្មែរថា

"ឆ្មាក៏ដោយ ឆ្កែក៏ដោយ ឲ្យទៅ!"

  កាលបើមានគេចូលមកស្តីដណ្តឹងកូនស្រី ចាស់ៗដែលជាមេបាតែងយករឿងនេះទៅជំនុំពិគ្រោះជា មួយបងប្អូនដើម្បីឲ្យបានមូលមតិគ្នាថា​ គួរសម្រេចឲ្យទៅគេឬទេ? ហើយបើកាលណាចាស់ៗពិនិត្យ ទៅឃើញថាកូនប្រុសគេនោះមានតម្រិះវិជ្ជាគួរសមហើយ ទាស់តែគ្នាជាកូនអ្នកក្រីក្រតែប៉ុណ្ណោះ, គេច្រើនតែកាត់សាញដោយយកពាក្យប្រដូចខាងលើនេះមកថា "ណ្ហើយ! ឆ្មាក៏ដោយ ឆ្កែក៏ដោយ ឲ្យទៅ! កុំរើសច្រើនពេក!"។

  ពាក្យប្រដូចនេះនៅមានប្រើសព្វថ្ងៃនៅឡើយ ហើយគួរឲ្យយើងឆ្ងល់ដែរថាមកអំពីហេតុអ្វីបានជា កើតពាក្យនេះឡើង?

  ដើម្បីដោះសា្រយនូវសំនួរនេះ លោកឧកញ៉ា កែវ ហង្ស  ដែលជាអតីតសមាជិករបស់ក្រុមទំនៀម ទម្លាប់ខ្មែរបានឲ្យការណ៍មកថា ពាក្យនេះមានកំណើតឡើងអំពីរឿងព្រេងបុរាណមួយដែលលោក បានឮចាស់ៗនិទានប្រាប់លោក៖

  កាលនោះមានព្រះមហាក្សត្រមួយព្រះអង្គ ទ្រង់ចិញ្ចឹមមេឆ្កែមួយ។ មេឆ្កែនោះតែងតែរើសសំណល់ អំពីព្រះអង្គសោយដែលចោលទៅក្នុងកន្ថោទឹកមូត្រមកបរិភោគជានិច្ចរាល់ពេល។ យូរៗទៅស្រាប់ តែមេឆ្កែនោះមានគភ៌, លុះដល់ពេលនឹងសម្រាលមេឆ្កែរត់ទៅរកកន្លែងនៅក្នុងរូងភ្នំមួយស្ងាត់ ហើយ ឆ្ងាយដាច់អំពីភូមិអ្នកស្រុក។

  ដល់ពេលហើយ មេឆ្កែក៏សម្រាលបានកូនជាមនុស្ស ស្រីពីរនាក់ និងប្រុសម្នាក់។ មេឆ្កែខំដើររកចំនី អាហារមកចិញ្ចឹមកូនទាំងបីនាក់ទាល់តែធំពេញរូបពេញរាង។ មេឆ្កែមានសេចក្តីព្រួយបារម្ភនឹងកូន ពេកណាស់ ព្រោះខ្លួនជាសត្វ ហើយកូនជាមនុស្ស។ តែកាលណាខ្លួនត្រូវចេញទៅរកចំណីអាហារឯ ស្រុកភូមិគេ មេឆ្កែតែងព្យាយាមហាមប្រាមកូនទាំងបីមិនឲ្យចេញទៅលេងឆ្ងាយអំពីរូងឡើយ ខ្លាច ក្រែងមានមនុស្សម្នាដើរមកឃើញស្រឡាញ់ ហើយចាប់យកទៅ។

  ថ្ងៃមួយព្រះមហាក្សត្រសោយរាជក្នុងនគរនោះ ទ្រង់នឹកភ្នកចង់ចេញទៅប្រពាតព្រៃ ហើយព្រះអង្គ ទ្រង់ព្រះបញ្ជាឲ្យរៀបក្បួនដង្ហែព្រះអង្គទៅ។ និយាយពីនាងកូនឆ្កែទាំងពីរនាក់ រាល់ថ្ងៃរាងមក ពេល ដែលម្តាយនាងមិននៅ នាងមិនដែលហ៊ានដើរចេញទៅលេងខាងក្រៅភ្នំទេ តែជាទេសកាលអ្វីនៅ នាថ្ងៃនោះ ក៏បណ្តាលចិត្តនាងឲ្យចង់ចេញទៅក្រៅ ហើយក៏ជួបនឹងក្បួនស្តេចដែលយាងទៅក្រសាលព្រៃ។ ឯព្រះមហាក្សត្រលុះទតយល់នាងស្រីទាំង ពីរនាក់នោះមានរូបឆោមសមរម្យល្អណាស់ ទ្រង់សព្វព្រះរាជហឬទ័យចង់បាននាងជាអគ្គមហេសី។  ព្រះអង្គទ្រង់ឲ្យហៅនាងមកសួរថា "នាងជា កូនចៅអ្នកណា បានជាមកនៅក្នុងព្រៃយ៉ាងដូច្នេះ?"។ ចំណែកនាងទាំងពីរនាក់ក៏ក្រាបទូលកុហកស្តេចថា "នាងជាកូនកំព្រា នៅតែពីរនាក់បងប្អូនប៉ុណ្ណោះទេ"។ ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ប្រកាសប្រាប់នាម៉ឺនពលរេហ៍ថា "ទ្រង់លើក នាងទាំងពីរនេះជាអគ្គមហេសី"ហើយទ្រង់ព្រះរាជបញ្ជាឲ្យរៀបក្បួនត្រឡប់ទៅព្រះរាជវាំង វិញដោយមានព្រះទ័យរីករាយជាទីបំផុត។

  ចំណែកឯកូនប្រុសរបស់មេឆ្កែ នៅពេលដែលអ្នកឮសូរសន្ធឹកក្បួនហែរស្តេចមកដល់ជិតភ្នំ អ្នកភ័យ ណាស់ ខំរត់ទៅលាក់ខ្លួនពួនអាត្មាមិនឲ្យគេឃើញទេ។ លុះក្បួនដង្ហែស្តេចចេញផុតទៅ មេឆ្កែត្រលប់មកពីរកចំណី

អាហារវិញ, កូនប្រុសក៏ប្រាប់ម្តាយតាមដំណើរ។ មេឆ្កែនឹកស្តាយ នឹកអាល័យកូនណាស់ ខំរត់តាម ក្បួនស្តេច ហើយក៏បានទាន់ នៅពេលដែលស្តេចបញ្ឈប់ក្បួនសម្រាកនៅកណ្តាលផ្លូវ។ ដល់ហើយ មេឆ្កែខំរុលចូលសំដៅទៅរកកូនស្រី ទោះជាពលសេនាទាហ៊ានដេញដូចម្តេចក៏ពុំព្រមចេញសោះ។ ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់ទតយល់ដូច្នេះ ទ្រង់ត្រាស់សួរទៅនាងទាំងពីរនាក់ថា "មេឆ្កែនោះនាងចិញ្ចឹម ឬ ដូចម្តេច បានជាវាខំរត់មកតាមដូច្នេះ?" ប៉ុន្តែនាងមិនព្រមទូលព្រះអង្គតាមត្រង់ទេ បែរជាទូលថា "មិនដឹងជាមេឆ្កែមកពីណាទេ!"។ ព្រះទ្រង់ព្រះបញ្ជាឲ្យវាយបណ្តេញមេឆ្កែនោះទាល់តែទ្រម, មេឆ្កែ ទ្រាំមិនបានក៏ខំរត់គេចត្រឡប់ទៅរកកូនប្រុសវិញ ហើយប្រាប់កូនតាមដំណើរ។ កូនប្រុសឮដូច្នេះ នឹកក្តៅចិត្តនឹងបងស្រីទាំងពីរណាស់, អ្នកខំរកថ្នាំសង្កូវមើលជំងឺម្តាយទាល់តែសះស្បើយ ទើបនាំ ម្តាយដើរទៅរកភូមិស្រុកគេ ដើម្បីនឹងរកការងារធ្វើយកលុយកាក់គ្រាន់នឹងចិញ្ចឹមម្តាយ មិនឲ្យម្តាយ លំបាកនឹងរត់ទៅរកចំណីអាហារមកចិញ្ចឹមខ្លួនដូចមុនទៀតឡើយ។

  មេឆ្កែនិងកូនប្រុសក៏បានចូលខ្លួនទៅសុំបម្រើនឹងផ្ទះសេដ្ឋីម្នាក់ ហើយកូនប្រុសនោះខំយកចិត្តទុក ដាក់ថែរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់សេដ្ឋីជាទីបំផុត។ ពេលយប់ មេឆ្កែមិនហ៊ានដេកទេ ខំដើររវាំងមើល ផ្ទះសេដ្ឋី។ សេដ្ឋីមានសេចកត្តីពេញចិត្តនឹងមេឆ្កែ ហើយនិង បុរសក្មេងនោះណាស់ លុះយូរៗទៅ សង្កេតឃើញមារយាទក្មេងនោះល្អ, សេដ្ឋីក៏សុំបុរសក្មេងនោះ ធ្វើជាកូនចិញ្ចឹម។ ពេលបរិភោគបាយម្តងៗ បុរសជាកូនតែងចាប់បាយនិងម្ហូបមួយចំណែកទុកជូនម្តាយ។ សេដ្ឋីឃើញ ដូច្នេះនឹកឆ្ងល់ណាស់ ក៏ប្រាប់ទៅកូនចិញ្ចឹមខ្លួនថា "មិនចាំបាច់ចាប់បាយទុកទេ ព្រោះឪពុកមិនខ្វះ បាយឲ្យឆ្កែរបស់កូនស៊ីទេ"។ ឮដូច្នោះ បុរសកូនឆ្កែជម្រាបទៅសេដ្ឋីថា "លោកឪពុក! ការដែលខ្ញុំចាប់ បាយទុកមួយចំណែកនេះ មិនមែនខ្ញុំយល់ថាលោកឪពុកខ្វះបាយទេ, ប៉ុន្តែមេឆ្កែនេះបានចិញ្ចឹមខ្ញុំ ហើយបានរស់នៅជាមួយនឹងខ្ញុំ ក្នុងគ្រាក្រលំបាកជាយូរឆ្នាំណាស់មកហើយ ទើបបានជាខ្ញុំដឹងគុណ មេឆ្កែនេះ"។ យូរបន្តិចមក បុរសកូនឆ្កែក៏ចូលសុំសេដ្ឋីទៅរៀនវិជ្ជា​ ព្រោះខ្លួនកើតជាប្រុសពុំទាន់ចេះដឹងអ្វីនឹងគេបន្តិចសោះ។ សេដ្ឋីក៏យល់ព្រមឲ្យទៅ។ បុរសកំសត់ក៏ ផ្ញើមេឆ្កែនឹងសេដ្ឋី ហើយក៏លាសេដ្ឋីចេញទៅ។

  យូរឆ្នាំក្រោយមក, លុះបុរសកូនឆ្កែរៀនវិជ្ជាចេះចប់ដូចសេចក្តីប្រាថ្នាហើយ ក៏ត្រឡប់មករកសេដ្ឋី វិញ។ មេឆ្កែឃើញកូនមកដល់ ខំរត់ទៅត្រដុសននៀលនឹងកូន ព្រមទាំងបញ្ចេញអាការៈឲ្យឃើញនូវ សេចក្តីត្រេកអរជាទីបំផុត។ សេដ្ឋីចង់ដឹងស្នាដៃរបស់កូនចិញ្ចឹម ក៏សុំឲ្យកូនសម្តែងសិល្ប៍ដែលបាន ទៅរៀននោះ ឲ្យខ្លួនបានដឹងផង។ បុរសកូនឆ្កែចាប់ធ្នូមកបាញ់ទៅកើតជាភ្លើង រួចបាញ់ធ្វើជាទឹក លត់ភ្លើងនោះទៅទៀត។ លុះឃើញកូនចិញ្ចឹមមានឬទ្ធានុភាពមែន សេដ្ឋីនិងប្រពន្ធក៏ព្រមព្រៀង លើកកូនស្រីឲ្យធ្វើជាប្រពន្ធបុរសកូនឆ្កែនោះ តែពុំទាន់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅឡើយទេ ពីព្រោះបុរសកូនឆ្កែសុំលាសេដ្ឋីទៅតាមសងសឹកបងស្រីទាំងពីរដែលបានទូលស្តេចឲ្យធ្វើបាបម្តាយខ្លួននោះសិន។

  លុះទៅជិតដល់នគរព្រះមហាក្សត្រ ដែលជាស្វាមីរបស់បងស្រីខ្លួនហើយ បុរសកូនឆ្កែប្រើមនុស្ស

ឲ្យនាំសារចូលទៅថ្វាយស្តេចឲ្យលើកទ័ពចេញមកច្បាំង ហើយបុរសកូនឆ្កែ ថ្លែងសរសម្តែងឬទ្ធ ឲ្យឮសូរកក្រើកអស់ទាំងផែនប្រឹថពី ផ្អើលពួករាស្ត្រប្រជាឆោឡោ មិនដឹងជាទៅ ណាមកណា ចេះតែរត់ប្រមូលកូនប្រមូលចៅគ្រប់ៗគ្នា។ ចំណែកឯព្រះមហាក្សត្រលុះបានដំណឹងថា មានអ្នក ខ្លាំងចូលមកចង់បង្កសង្រ្គាមដូច្នេះ​ ព្រះអង្គទ្រង់ភ័យរន្ធត់ពន់ពេក ព្រោះព្រះអង្គពុំមានចេះសិល្ប៍វិជ្ជា អ្វីដើម្បីនឹងចេញទៅតតាំងនឹងគេសោះ ហើយក៏នាំព្រះអគ្គមហេសីទាំងពីរភៀសខ្លួនចេញអំពីព្រះ រាជវាំងបាត់ទៅ។ ពួកនាម៉ឺនសព្វមុខមន្ត្រីរត់រកព្រះអង្គគ្រប់ទីកន្លែងមិនឃើញ ក៏នាំគ្នាលើករាជសម្បត្តិថ្វាយ

ទៅបុរសកូនឆ្កែ ឲ្យឡើសោយរាជ្យជំនួសព្រះអង្គទៅ។

  បន្ទាប់ពីនោះមក ស្តេចកូនឆ្កែក៏និយាយនឹងម្តាយថា ខ្លួនចង់ធ្វើឲ្យម្តាយក្លាយជាមនុស្សដូចគេ ព្រោះថាបើម្តាយនៅជាភាពឆ្កែដូច្នេះ​គេមើលងាយណាស់ ហើយដូចជាមិនសមនឹងកូនជាមនុស្សផង។ មេឆ្កែក៏យល់ព្រមឲ្យកូនជប់ខ្លួនទៅជាមនុស្សដូចគេ។ ឯសេដ្ឋីដែលមិនបានដឹងរឿង​ អាណិតស្តាយឆ្កែពន់ពេក ក៏ចូលទៅសួរស្តេចកូនថា "ហេតុអ្វីបានជា កូនសម្លាប់ឆ្កែដូច្នេះ?"។ ស្តេចឃើញឪពុកចិញ្ចឹមតក់ស្លុតដូច្នោះ ក៏ប្រាប់ឪពុកតាមរឿងទៅវិញថា "សូមលោកឪពុកជ្រាបចុះ! ម្តងនេះខ្ញុំលែងលាក់ទៀតហើយ, មេឆ្កែនេះម្តាយបង្កើតរបស់ខ្ញុំពិត, ខ្ញុំឲ្យ គេដុតគាត់ ដើម្បីនឹងជប់គាត់ឲ្យទៅជាមនុស្សវិញ កុំឲ្យមានពាក្យគេនិន្ទា"។ ឯសេដ្ឋីឮដូច្នោះ ក៏បែរខ្សិបនឹងប្រពន្ធ៖ "ឯងអើយ! អញស្មានថាវាជាកូនមនុស្ស ហើយមានឬទ្ធិមានអំណាច បានជាខំ លើកកូនស្រីឲ្យធ្វើជាប្រពន្ធវា, ឥឡូវទៅជាកូនឆ្កែសោះ, តើឯងគិតដូចម្តេចវិញ?"។ ប្រពន្ធសេដ្ឋីឆ្លើយ តបទៅវិញថា "ណ្ហើយអ្នក! ឆ្មាក៏ដោយ ឆ្កែក៏ដោយ ឲ្យទៅ!"។

  អំណើះក្រោយមក ពាក្យនេះក៏ជាប់ប្រើរហូតមក។

***************************************************************************

ប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែរ ភាគ ៩

ទាក់ទងនឹងទំនៀមផ្សេងៗ

   មិត្តអ្នកអានជាទីមេត្រី!

   ក្នុងទំព័រនេះ ខ្ញុំសូមទាញអារម្មណ៍មិត្តអ្នកអាន មកសិក្សានឹងទទួលនូវចំណេះដឹងបន្ថែមទៀត ដែលទាក់ទងនឹងប្រវត្តិនៃទំនៀមផ្សេងៗ តាមរយះរឿងព្រេងខ្មែរ ដោយខ្ញុំបានយក នឹងកត់ចម្លង ទាំងស្រុងចេញពីសៀវភៅ "ប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែរ ភាគ ៩" នៃក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ បោះពុម្ភនៅថ្ងៃ ទី១ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៤។ 

១ 

រឿងព្រេង

ទាក់ទងនឹងពិធី លើករាសី 

   មានរឿងព្រេងទាក់ទងនឹងពិធីនេះ ដូចតទៅ៖

   កាលពីព្រេងព្រឹទ្ធកន្លងយូរលង់ទៅហើយ មានមហាក្សត្រមួយព្រះអង្គ គ្រប់គ្រងប្រជារាស្ត្រ ដោយ ទសពិតរាជធម៌ ប្រកបដោយព្រះជន្មវស្សាច្រើនណាស់ទៅហើយ តែទ្រង់ពុំមានព្រះរាជបុត្រនឹងត ព្រះរាជវង្សសោះ។ ប្រជាជនដែលគោរពព្រះអង្គស្មើដោយទេពតា នាំគ្នាឡើងសុំម្កុដរាជកុមារដើម្បី ឲ្យផុតរាជ្យតទៅ កុំឲ្យប្រទេសនៅតែលតោលឥតទីពឹងពំនាក់ដូចមាន់ព្រាត់មេ។ ព្រះរាជាក៏ព្រមតាម សេចក្តីអង្វរសុំ ហើយទ្រង់មានព្រះបញ្ជាឲ្យអគ្គមហេសីរៀបពីការថ្វាយទេពតា ប្រាថ្នាព្រះរាជបុត្រ។ ព្រះរាជទ្រព្យត្រូវបរិច្ចាគចែកចាយជាទានដល់ស្មូម យាចក។ វត្តអារាមព្រមទាំងក្រោមដើមជ្រៃទាំង ឡាយបរិបូរណ៍ដោយគ្រឿងដង្វាយពោរពាស មានផ្សែងធូបហុយទ្រលោម។ ទេពតា រំជួលខ្លាំងក៏ បានប្រសិទ្ធិពរតាមសេចក្តីបួងសួង។ មិនយូរប៉ុន្មាន ព្រះរាជកុមារ ល្អដូចព្រះចន្ទពេញបុណ្ណមីបាន ប្រសូតកណ្តាលសេចក្តីរីករាយ និងស័ព្ទសាធុការកងរំពង។ ព្រះរាជាណាចក្រទាំងមូលសប្បាយ អិកៈធិក គ្រប់ផ្លូវ គ្រប់ស្រុក គ្រប់ភូមិ គ្រប់ជនបទ។​ អ្នកសូមទាន អ្នកខ្វាក់ខ្វិន ក៏មានចំណែកក្នុងការ ត្រេកអរសាទរជាមួយគេដែរ។

   ព្រះរាជកុមារទទួលនូវសេចក្តីថ្នាក់ថ្នមដិត្រកាល មានស្តី្របម្រើជាច្រើននាក់នៅប្រចាំការ ច្រៀងបំពេរ បី ព រាល់ទិវារាត្រី។ព្រះវរមាតបិតាប្រស់ព្រំព្រះរាជបុត្រជាបណ្តាច់បណ្តូលហឫទ័យដោយសេចក្តីសេ្នហាជាទីបំផុត។

  លុះព្រះរាជបុត្របានចម្រើនវ័យធំហើយ ទ្រង់បានជ្រើសរើសអាមាត្រចំនួន៥០០នាក់មានអាយុ ស្រករៗគ្នាក្នុងចំណោមកូនមន្ត្រីទាំងឡាយដែលនៅបម្រើជានិច្ច។ សូម្បីប្រកបដោយសេចក្តីសុខ យ៉ាងឆ្នើម

ដូច្នោះព្រះរាជកុមារក៏មិនមានឈ្លក់ក្នុងសម្បត្តិទាំងនោះទេ ទ្រង់ចូលចិត្តសិក្សាវិជ្ជាផ្សេងៗ បង្ហាញ ឲ្យឃើញស្តែងថាទ្រង់ប្រកបដោយបញ្ញាវាងវៃគួរជាតីពឹងដ៏ត្រជាក់នៃប្រជារាស្ត្របានមែន ទ្រង់ពុំដែលហ៊ាន

ប្រព្រឹត្តកន្លងវិន័យព្រះរាជវង្សទេ។ តែទោះបីទ្រង់ប្រាថ្នាយ៉ាងណា បានយ៉ាងនោះក៏ដោយ ព្រះរាជ កុមារមិនអាចចុះទៅកាន់មាត់ស្ទឹងដែលហូរទៀបព្រះរាជវាំងបានឡើយ។ ព្រោះហោរាបានទំនាយ ថ្វាយថា "បើចង់ឲ្យព្រះនគរផុតចាកមហន្តរាយ ព្រះរាជកុមារមិនត្រូវយាងទៅក្រសាលនៅទីនោះទេ, ទៅនាយថា៖ ត្រូវគ្រោះកាចដល់ទីវង្គត ដោយក្រពើអ្នកតាស្ទឹងនោះខាំ ក្នុងព្រះជន្មាយុ១៥ព្រះវស្សា, ព្រះគ្រោះត្រូវព្រះអង្គារសោយព្រះអង្គមនួន ៧ខែ ៣ថ្ងៃ ២០នាទី។ ក្នុងពេលនោះថានឹងកើតភ័យជា ច្រើន ក្រែងភ្លើងឆេះផ្ទះ ឬបង់បាត់ទ្រព្យរបស់, ពុំនោះទេក្រែងសត្រូវចាស់ប៉ងធ្វើទោស ឲ្យប្រយ័ត្នពី ខាងទិសអាគ្នេយ៍ឲ្យណាស់មែនទែន។ មួយទៀតក្រែងចាកទីឋានលំនៅឬព្រាត់ប្រាស់ប្រពន្ធកូន ឬក៏មិត្រសំឡាញ់ នូវខ្ញុំប្រុសស្រី ព្រាត់ចេញចាកឆ្ងាយពីទីលំនៅ សឹងបណ្តាលឲ្យកើតទុក្ខច្រើន ព្រោះត្រូវរឿងកាលទោភី ជល់នឹងទោភាជាបារបស់ឯង។ ទោភាជាបា ជល់ហើយបាក់កចាញ់ស្លាប់ ខ្លួន, បើថ្កាត់ឲ្យប្រលែងឋានទៅទិសទក្សិណ ឲ្យបូជាព្រះអង្គារ ឲ្យនិមន្តព្រះសង្ឃ ៤អង្គ​ ឫ៧អង្គ សូធ្យធម៌ជីវទានសូត្រ លើករាសីរំដោះគ្រោះ"។

   រីព្រះមាតានិងព្រះបិតា កាលបើបានឭហោរាថ្វាយទំនាយហើយ ទើបព្រះបិតាបានចាត់ឲ្យពល១០០នាក់ យាមល្បាតជានិច្ច។ ព្រះរាជកុមារតែងលំហែយព្រះកាយ នៅមាត់ព្រះបញ្ជរ គយគន់ពីលើមហាប្រាសាទ នូវស្ទឹងស្រស់ញញឹមដែលហូររឹមៗតាមចន្លោះដើមឈើខៀវបំព្រង។ស្ទឹងដ៏សោភីនោះនៅជិតបង្កើយតែហាក់

ដូចជាស្ថិតនៅក្នុងលោកដ៏ទៃ ព្រោះព្រះអង្គពុំដែលបានស្គាល់សោះ។ សតុណជាតិហើរឆ្វៀលឆ្វាត់ ឆ្លងពីត្រើយខាងនោះកាត់មកកញ្ជ្រោកកញ្ជ្រោលលេងសប្បាយក្នុងសួនព្រះរាជវាំង រួចនាំគ្នាហើរយំ លេងប្រលែងសប្បាយ ខ្លះនាំពួកខាងណេះទៅកាន់ទីរមណីដ្ឋានខាងណោះ។ មនោគតិនៃព្រះរាជ កុមារភោរភារឡើងពុំដឹងជាប៉ុន្មានរយដងទេដែលទ្រង់ចង់ស្ទុះទៅរកតំបន់ពេញប្រៀបដោយសម្រស់ដ៏ឆើតឆាយនោះ។

   ប្រសិនបើមានស្លាបដូបក្សីទៅហ្ន៎! តែទ្រង់មិនអាចគេចឲ្យផុតបានឡើយអំពីការរវាំងរក្សារបស់ពួក អាមាត្យដែលទទួលបង្គាប់ជាដាច់ខាតហើយដែលតាមឃ្លាំទ្រង់គ្រប់កន្លែង បីដូចស្រមោល។

   លុះជួបចូលក្នុងព្រះជន្ម ១៩ព្រះវស្សា ព្រះរាជកុមារទន្ទឹងចាំឲ្យផុតមួយឆ្នាំ ឲ្យហួសកន្លងទៅដល់ មួយឆ្នាំទៀតដែលហាក់ដូចមួយសតវត្សរ៍។ថ្ងៃមួយពួកមុខមន្ត្រីនិងព្រះរាជវង្សានុវង្សខ្នះខ្នែងរៀបចំពិធីចម្រើន

ព្រះជន្ម វស្សាព្រះមហាក្សត្រ មានការចាត់ចែងធ្វើបុណ្យជាឧឡារិកក្នុងព្រះរាជវាំង។ ពួកអាមាត្យនាំគ្នាភ្លើតភ្លើនសប្បាយអឹងកង។ ឯអ្នកដទៃទៀតក៏ខ្វល់គ្រប់គ្នា ទាំងនាម៉ឺនអាមាត្យ មុខមន្ត្រីចតុរង្គតូចធំ។

   ឃើញបានឱកាសដែលទ្រង់រង់ចាំយូរឆ្នាំមកហើយដូច្នេះ  ព្រះរាជកុមារលបថយព្រះអង្គចេញ ទៅក្រៅ គេចុះគេចឡើង ទាល់តែផុតពីការគយឃ្លាំមើលនៃពួកពល ដែលរវល់តែពិនិត្យការខុសត្រូវ ក្នុងពិធីបយណ្យឲ្យបានរៀបរយ។ ព្រះរាជកុមារយាងទៅជិតស្ទឹងដោយព្រឺព្រួច ស្រាយទូកដែលចត នៅទីនោះ, ស្តេចចុះទៅក្នុងទូក បណ្តោយឲ្យអណ្តែតទៅតាមក្រសែទឹក ព្រោះទ្រង់ពុំចេះចែវ។ កូនទូកក៏លយសន្សឹមៗទៅតាមដងស្ទឹងដែលដេរដាសដោយផ្កាគ្រប់ពណ៌ ក្រោមម្លប់ត្រឈឹងត្រឈៃ ដែលមាបក្សីតូចៗល្អវិចិត្រជជែកគ្នាអែៗ។ តែការបាត់ព្រះរាជកុមារពីព្រះ រាជវាំង ស្ងាត់មិនបានប៉ុន្មានទេ គេផ្អើលរកឈូឆរមួយរំពេច។ពួកអាមាត្យរត់រកខ្វាត់ខ្វែងសព្វទីកន្លែង។ពួកពលឆ្លេឆ្លាចុះឡើងប្រមូលគ្នានឹករអែហខ្លាចក្រែងព្រះរាជកុមារស្តេចចេញទៅលេង មាត់ស្ទឹង។ ទើបនាំគ្នាស្ទុះស្រទៅកាន់ទីគួរភ័យនោះ។ កូនទូកក៏បង្ហាញរាងឲ្យឃើញក្នុងចន្លោះដើមឈើពីរដើមនាំឲ្យអ្នកទាំងឡាយរីករាយសប្បាយចិត្តដោយនឹកស្មានថាអស់មានគ្រោះអ្វីហើយ។រំពេចនោះស្រាប់តែក្រពើអ្នកតាស្ទឹងងើបធ្លោឡើងនាំឲ្យពួកអាមាត្យនិងពួកពលភាន់ភាំងស្មារតីគ្រប់ៗគ្នាខ្លះប្រឹងស្រែកភ្លាត់សម្លេង ខ្លះយកដុំថ្មគប់ ខ្លះវាយគោះឈើលាន់ទ្រហ៊ឹងដើម្បីបន្លាច សត្វកំណាចឲ្យមុជទៅក្នុងទឹកវិញ,តែការខំទាំងប៉ុន្មាននោះឥតបានផលសោះ។ក្រពើហែលស្ទោទៅរកទូកកាន់
តែជិតណាស់ទៅហើយ,ព្រះរាជកុមារក្លាហានណាស់ដែរក្នុងការតស៊ូនឹងក្រពើនោះ។ទ្រង់កន្ត្រាក់បានច្រវា
ជាគ្រឿងសព្វាវុធរង់ចាំសត្រូវដោយឥតតក់ស្លុត។ មាត់ស្ទឹងទាំងសងពោរពេញទៅដោយមនុស្សម្នាខ្នាន់ខ្នាប់
ដែលរត់មកដោយការចង់ដឹងចង់ឃើញ។ ក្រពើចូលដល់ទូកព្រះរាជកុមារ។ព្រះរាជកុមារសំពងក្បាលនឹងច្រវា
អស់ទំហឹងដៃ។ សត្វសង្រៃឈឺខ្លាំងបម្រះរមួលខ្លួនបែករលកខ្ជោល ដោយអំណាចឃោឃៅ វាយក បោកទូកធ្លាក់ព្រះរាជកុមារទៅក្នុងទឹក ហើយវាហារមាត់ធំជង្រ្គាង ត្របាក់ព្រះរាជកុមារ រួក៏មុជក្នុង ទឹកបាត់ទៅ។ ឯទូកក៏លិចក្នុងពេលនោះទៅដែរ។
 គេឮសូរស័ព្ទសំឡេងយំសោក នៅតាមដងស្ទឹង គួរសង្វេកអនេកប្បការ។ ពួកពល ពួកអាមាត្យ បណ្តារាស្ត្រ កកកុញត្រៀបត្រានៅទីនោះតែគ្មានរឹទ្ធានុភាពនឹងជួយអនាគតមហារាជជាទីសង្ឃឹមមាំរបស់ខ្លួនឲ្យរួចព្រះជន្មបានឡើយ, ប្រុសៗវាយតប់ក្បាល, ស្រីៗសម្រក់ទឹកភ្នែកកន្ទក់កន្ទេញយំបម្រះននៀល ខ្លះស្រែកថា "ឱហ្ន៎! ព្រះទំនាយគ្មានខុសទេ!"
  ដំណឹងឧឡារិកនេះ ជ្រែកបុណ្យគគ្រឹកគគ្រេង ជ្រែកសេចក្តីរីករាយសប្បាយ ផ្សាយដល់ព្រះរាជ វាំងយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ព្រះមហាក្សត្រ និងព្រះមហេសី ស្ទុះទៅទីរងគ្រោះ ទ្រង់បួងសួងបន់ស្រន់ អស់ពួកទេពនិករ អមមេឃក្នុងចក្រវាឡ សូមឲ្យជួយស្រោចស្រង់ព្រះរាជឱរសជាបណ្តូល បណ្តាច់ព្រះទ័យ, បើសម្រេចដូចសេចក្តីប្រាថ្នាយើងខ្ញុំនឹងរៀបពលីការបូជាឲ្យសម្បើមអស្ចារ្យជាងដែលធ្លាប់បានធ្វើពីមុនៗមក។
  តែស្ទឹងតូច នៅទ្រមឹងទ្រមើយ ធ្វើជាថ្លង់មិនឮពាក្យបូរបាច់អង្វរករសោះឡើយ។ ក្សត្រទាំងបីរអង្គ អស់ផ្លូវសង្ឃឹម ខំស្ងួនព្រះឥរិយានាពេលដែលមានទុក្ខដ៏ធ្ងន់បែបនោះ ទប់ព្រះស្មារតីខ្ជាប់ខ្ជួន មិន បញ្ចេញអាការរសាប់រសល់កណ្តាលទីប្រជុំជន, ស្តេចយាងស្ងៀមត្រឡប់ទៅព្រះរាជនិវេសន៍វិញ។ ពួកពលនិងពួកអាមាត្យ ដើរឱនមុខសញ្ជប់សញ្ជឹងហែហមព្រះអង្គទៅ។ ចំណែកខាងប្រជារាស្ត្រ មិនទៅណាទេ នៅកើតទុក្ខក្តុកក្តួលរំជួលចិត្តជាអនេក។ ការកម្សាន្តទាំងឡាយឈប់ស្ងាត់ឈឹង, ដូរ្យដន្ត្រីបាត់លាន់ឮទៀត,​ អាហារភោជនដ៏ប្រណិតថ្លៃថ្លាក៏ត្រជាក់អស់នៅក្នុងភាជន៍មាសប្រាក់។ ព្រះរាជធានីទាំងមូល ហាក់ដូចត្រូវសណ្តំមួយរំពេច។ 
 យាងទៅដល់ព្រះបរមរាជវាំងកំបាំងពីភ្នែកអ្នកដ៏ទៃហើយព្រះមហាក្សត្រនិងព្រះអគ្គមហេសីក៏បណ្តែតបណ្តោយ
ម្នោម្នេញឲ្យធ្លាក់ឲ្យធ្លាយចេញមកតាមស្ទុះហៀរហូរព្រះជលនេត្រស្រោចស្រព្ធជោគព្រះភក្ត្រា ទ្រង់មិនអស់មិនអស់ព្រះទ័យនឹងមិនបានរៀបសពព្រះរាជបុត្រឲ្យសមរម្យតាមកិត្តិយសសោះ ទើបទ្រង់មានព្រះឱង្ការ ឲ្យតម្រួតចាត់ការបាចទឹកស្ទឹង នឹងរកសពព្រះរាជកុមារមកធ្វើបុណ្យតាម ព្រះរាជបវេណី។លុះបានទទួលព្រះបង្គាប់ហើយពួកពលរាប់រយនាក់ព្រមទាំងបណ្តារាស្ត្ររាប់ពាន់នាំគ្នា
ខ្វល់ខ្វាយលើកទំនប់កាត់ស្ទឹង សុទ្ធតែដុំដី ដុំអិដ្ឋ ដុំថ្ម ចាក់គរលើគ្នាទាំងបង្គីៗ, កិច្ចការជឿនលឿនយ៉ាងរហ័ស ធ្វើតែមួយថ្ងៃទំនប់ក៏ហើយស្រេច, នាំគ្នាដុតចន្លុះបាចទឹករីងទាំងយប់។
  ដល់ពេលអាធ្រាត ទំនប់ធ្លាយទៅ, គេនាំគ្នាចាក់ដីពេញភ្លាម តែជាប់មិនយូរហើយខ្សែទឹកត្រង់នោះចោះហូរមិនបានជាខ្លាំងប៉ុន្មានទេ តែសូម្បីប្រឹងប្រែងទប់ទល់ យ៉ាងណាក៏ជាការឥតអំពើ។ ទាល់គំនិត, មេចាត់ការបានឲ្យទូងស្គរ ប៉ាវគង គ្រប់ស្រុកគ្រប់ភូមិ រកឆ្មាំទំនប់តែគ្មានអ្នកណាឆ្លើយសោះ។ល។ស្រាប់តែជួបមេម៉ាយក្មេងម្នាក់មានផ្ទៃពោះចំនួនប្រាំខែ។នាងចូលទៅ
ជិតអ្នកប៉ាវគង សាកសួរកិច្ចការគេៗប្រាប់សេចក្តីសព្វគ្រប់។ ឯនាងបានព្រមចាំទំនប់។ គេឲ្យនាង១០បាទ, នាងសុខចិត្តចាំ, គេកាត់ក នាងស្លាប់។ ទំនប់នោះ បាចរីង លែងធ្លាយ។ គេចាប់ ក្រពើ សម្លាប់វះពោះយកសពព្រះរាជកុមារមកធ្វើបុណ្យជាឧឡារិកតាមព្រះរាជបវេណី បញ្ចុះធាតុសពស្រេចហោង។  
   ដោយមានរឿងយ៉ាងនេះហើយទើបសព្វថ្ងៃជនជាតិខ្មែរយើង តែកាលណាមានគ្រូទាយឲ្យថា "នឹងមានគ្រោះ" តែងតែនិមន្តព្រះសង្ឃធ្វើពិធីកម្ចាត់គ្រោះ និងលើករាសី ព្រោះខ្មែរយើងតែងតែ និយាយថា "រាសីដាក់ អារក្សហ៊ានធ្វើ" ទើបគេរកព្រះសង្ឃឲ្យធ្វើពិធីលើករាសីឲ្យខ្ពស់ឡើង កុំឲ្យមានអ្វីមកបៀតបៀនបាន។ 

***************************************************************************